چربی سنج

میزان چربی بدن هر شخص تقسیم بر کل وزن وی را درصد چربی بدن یا body fat percentage می‌نامند. چربی بدن شامل دو بخش چربی ضروری و چربی اضافه یا زائد می‌باشد. چربی ضروری حداقل میزان چربی است که بدن برای بسیاری از اعمال حیاتی خود، از قبیل تنظیم دما، توانایی تولید مثل، کاهش شدت ضربه، تنظیم توازن مواد مغذی و حفظ سلامتی پوست و مو و ناخن به آن نیاز دارد.

میزان چربی لازم برای مردان بین ۳ تا ۵ درصد و برای زنان به علت شرایط خاص هورمونی و بارداری بین ۸ تا ۱۲ درصد می‌باشد. چربی بیش از این میزان را چربی زائد می‌نامند که به دو صورت بافت‌های چربی جمع‌شده در زیر پوست و چربی اطراف ارگانهای اصلی مثل قلب، کبد و… ظاهر می‌شود. چربی زیر پوستی در تمام نقاط بدن وجود دارد و در بعضی از نقاط بدن مثل ران، زیر کتف و شکم با حجم بیشتری خودنمایی می‌کند .

نوع دوم چربی زائد که به آن چربی احشایی نیز می‌گویند، خطرناک‌تر بوده و به سختی زدوده می‌شود. لازم به ذکر است که ممکن است فرد لاغری علی‌رغم ظاهر خود، مقدار زیادی از این نوع چربی داشته باشد. چربی احشایی به صورت مخفی است و نقش موثری در کاستن عمر افراد دارد.

چگونگی اندازه گیری چربی زیر پوست و محاسبه در صد چربی بدن با چربی سنج در منزل: 

برای اندازه گیری درصد چربی بدن روش‌های مختلفی شامل قوطه‌وری در آب ،استفاده از دستگاه الکترونیکی و استفاده از کالیپر چربی‌سنج وجود دارد. در روش سوم که راحتترین روش است، ضخامت پوست توسط دستگاه چربی‌سنج (caliper) اندازه‌گیری می‌شود و با قرار دادن این اندازه‌ها در فرمول مربوطه، درصد چربی بدن محاسبه می‌گردد.

نقاطی که باید اندازه گیری کنید:

برای اندازه گیری دقیق باید ضخامت پوست خود را در 7 نقطه از بدن که شرح آن در ذیل آمده است را اندازه بگیرید، البته با دقت قابل قبولی می توانید به سه نقطه (آقایان: قفسه سینه، شکم و ران ها و خانم ها: عضله سه سربازو، پهلو، بالای کفل و ران) هم اکتفا کنید.

1) زیر کتف (عضله پهن پشتی): یک نیشگون مورب درست زیر کتف

2) عضله سه سربازو (پشت بازو): یک نیشگون عمودی وسط فاصله شانه و بازو از پشت بازو

3) ناحیه سینه: یک خط مورب فرضی از زیر بغل تا نوک پستان در نظر گرفته و برای مردان نقطه وسط آن و برای زنان نقطه 1/3 آن (نزدیک به زیر بغل) را انتخاب و در امتداد خط به صورت مورب پوست آن را با دو انگشت بگیرید.

4) زیربغل: خطی را از مرکز زیر بغل به سمت پایین در نظر گرفته و در ارتفاع دقیقا زیر نوک پستان و در امتداد خط به صورت عمودی پوست را با دو انگشت بگیرید.

5) بالای کپل(پهلو): یک نیشگون مورب در پهلو و درست بالای برآمدگی استخوان کفل

6) شکم: یک نیشگون عمودی حدود 2/5 سانت فاصله از ناف و در همان سطح

7) ران: یک نیشگون عمودی وسط فاصله بین زانو و ته ران

نکاتی مهم راجع به اندازه گیری چربی زیر پوست:

1- همیشه در حالت ایستاده اندازه گیری را انجام بدهید. همیشه تمام اندازه گیری ها را در یک طرف بدن (ترجیحا طرف راست) انجام دهید.

2- با استفاده از انگشت چهارم و شصت، پوست را بگیرید. نیشگونی که میگیرید به اندازه کافی عمیق باشد که لایه چربی را هم بگیرید (البته نه آنقدر عمیق که عضله را هم بگیرید).

3- نوک چربی سنج را درست در وسط جمع شدگی پوست قرار دهید.

4- برای اندازه گیری دقیق تر هر نقطه را 3 مرتبه اندازه گیری و سپس متوسط بگیرید. البته بک نقطه را سه مرتبه پشت سرهم نگیرید بلکه تمام نقاط را اندازه گیری و سپس دو مرتبه دیگر تکرار کنیدو در آخر از هرکدام متوسط گیری کنید.

5- سعی کنید شرایط اندازه گیری و شخصی که اندازه های شما را میگیرد همیشه ثابت باشد.

6- دسته چربی سنج را به اندازه ای فشار دهید که دو فلش روی دسته روبروی هم قرار بگیرد.